Özellikle su tesisat işlerinin en aranan el aletlerinden bir tanesi olan boru anahtarları özellikle ağır tip tesisat anahtarlarından bir tanesidir. Boru anahtarları marka, çene genişliği ve ve hammadde gibi farklı çeşitlere sahiptir. Boru anahtarları ağır tip el aletleridir. Çalışma şekli daha çok kurbağacık yada İngiliz anahtarı olarak bilinen anahtarlar ile aynıdır. Ancak çene genişliği ve çapından dolayı kurbağacık ve İngiliz anahtarına oranla daha büyük işlerde kullanılırlar. Yapı market raflarının tesisat işlerinde kullanılan aletlerin bulunduğu bölümlerde bulunan boru anahtarları buralarda markalarına yada çaplarına göre sınıflandırılmış olabilirler.
Boru anahtarı temelde bir maşa görevi görmektedir. Sıkıştırılacak bölgeye getirildiğin ağız bölümü ayar bölümünden ağız genişliği daraltırak tutturulur. Boru anahtarı hem alttan hemde üstten boruyu kavrayarak yüzey üstünde kaymaz bir hale gelir. Boru anahtarların kaymayacak derecede bir kavrama gücüne sahip olmasının bir diğer sebebi de anahtarın ağız bölümünün içinde dişler olmasıdır. Tırtık olarak adlandırabileceğimiz bu bölge kolay kolay eriyecek yada deforme olabilecek bir kısım değildir.
Sıkıştırılması gereken bölgeye yerleştirilip sıkıştırma işlemi gerçekleştirdikten sonra yapılması gereken işlem sıkışma yönüne doğru anahtara güç uygulamaktır. Boru anahtarları boruları birbirlerine bağlama işleminde kullanılabileceği gibi sökme işleminde de rahatlıkla kullanılabilirler. Bu için de yapılması gereken tek işlem anahtar çenesi sıkıştırıldıktan sonra gevşetme yönüne doğru anahtarı çevirmektir.
Boru anahtarlarının çalışma şekli genel prensip olarak aynıdır. İki çene arasından birisi sabit kalırken diğeri çapı ayarlamak için ağar koluna yada halkasına bağlı olarak hareket eder. Temel çalışma prensibe sahip boru anahtarları küçük farklı özelliklere sahiptir. Bu farklılık genellikle çene çapının ayarlamasının şekliyle ilgilidir. Örneğin kimi boru anahtarları alt saplarının üzerinde bulunan yüzük şeklindeki bir halka aracılığı ile ayarlanırken kimileri ise sapın içine yerleştirilmiş ve bir mil aracılığıyla ayarlanmaktadır. Bu ayarlama durumuna göre iki çene arasında sabit kalan yada hareket eden çene de değişiklik gösterebilir. Kimi boru anahtarlarında üst çene sabitken kimi anahtarlarda alt çene sabittir. Bu iki farklı boru anahtarı türlerinden hangisinin kullanılacağı tamamen kullanıcının tercihidir.
Boru anahtarları ilk olarak önceden de bahsettiğimiz gibi hareketli çenelerine göre birbirlerinden ayrılmaktadır. Çalışma prensibinde iki çeneden birisi sabit kalırken diğeri ayar halkasına yada miline bağlı olarak çenenin daralmasına yada genişlemesine neden olur. Çene çapının bu şekilde değişmesi boru anahtarının farklı çaplardaki borularda kullanılmasını sağlar.
Boru anahtarı modelleri ayrıca boyutlarına göre de sınıflandırılabilir. Büyük boru anahtarları daha geniş boruların sıkıştırılmasında ve sökülmesinde kullanılırken küçük modeller daha küçük çaplı borularda kullanılır.
Boru anahtarları kullanıcıya küçük kullanım seçenekleri de sunar. Bazı boru anahtarları yüzük şeklindeki halkalardan ayarlanırken bazıları da saplarındaki herhangi birine yerleştirilmiş mil mekanizması ile ayarlanmaktadır. Her iki kullanımda temelde boru çapına göre anahtarı ayarlamaktadır. Kullanan ustalara göre her iki anahtar modelinden artıları ve eksileri vardır. Bunlar tamamen kullanıcıların tercihleri doğrultusunda belirtilmiş yorumlardır.
Boru anahtarları ağır el aletlerinden bir tanesi olarak bilinmektedir. Demir ve çelik boruların sıkıştırılmasında kullanıldıkları için bu grupta sınıflandırılmaktadır. Boru anahtarları en çok tesisat işlerinde kullanılsa da birkaç farklı kullanım alanları da vardır.
Boru anahtarları doğalgaz ve kalorifer tesisatlarının döşenmesinde yada tamir edilmesinde ihtiyaç duyulan aletlerden bir tanesidir. Kalorifer peteklerinin vanalarındaki sıkıştırma işlemini boru anahtarı ile yapmak diğer anahtar modelleri ile yapmaktan çok daha kolaydır.
Binaların içlerine döşenen doğalgaz borularının bina ana vanalarının ve diğer vanalarının sıkıştırılmasında da boru anahtarlarına ihtiyaç duyulur.
Su tesisat sistemlerinin özellikle demir aksamlarının monte edilmesi ve su saatinin takılması için de boru anahtarları rahatlıkla kullanılabilir. Bu işlem için kurbağacık yada İngili anahtarı denilen boru anahtarlarının küçük kardeşi diyebileceğimiz anahtarlar da kullanılabilir.
Boru anahtarının kullanım alanı olarak çoğunlukla yapı sektöründen bahsettik ancak önceden de belirttiğimiz gibi bunların dışında da kullanım alanları vardır. Örneğin oto tamirhanelerin olmazsa olmaz el aletlerinden bir tanesi boru anahtarıdır. Araçların motor aksamlarının birçok parçasının demir ve çelik olduğunu düşünürsek ve bu parçaların birbirlerinden dökülmesi gerektiği yada birbirlerine monte edilmesi gerektiği durumlarda ağır el aletlerine ihtiyaç vardır. Boru anahtarı yüksek kavrama ve tutma gücü sayesinde ve farklı çaplarda kullanıma uygun olması sebebi ile oto tamirhanelerinde sıkça kullanılan bir el aleti türüdür.
Yapı sektörünün dışında boru anahtarları makine endüstrisinde de kullanılabilir. Kombi, klima ve beyaz eşyaların bazı parçalarının sökülmesinde ve monte edilmesinde bu ağır el aletine ihtiyaç duyulur.
Ayrıca lokma anahtar takımları da, gerekli hale gelmeye başlamıştır.
Üretim teknolojilerinin ve yöntemlerinin değişmesi sebebi ile birçok alanda yeni ürünler ve parçalar kullanılmaktadır. Birkaç yıl önce bir makineye takılan parça günümüzde bulunamaz yada tamir edilemez bir hale gelebiliyor. Günün şartları ile parçanın üretim şartları arasındaki farklılıklar zaman zaman zorluklara neden olabilir. Boru anahtarı gibi farklı ölçülere ve malzemelere kolaylıkla uyum sağlayabilen el aletleri ise bu zorlukları bir nebze olsun ortadan kaldırmaktadır.
Boru anahtarları döküm demir yada çelikten üretildikleri için oldukça dayanıklı aletlerdir. Kısa sürede bozulabilecek yada kırılabilecek aletler değildir. Hammaddeden üretilen her üründe olduğu gibi boru anahtarının da kalitesi oldukça önemlidir. Bu anahtarlardan beklenen en büyük özellik kolay kolay kırılmaması ve uzun süre ilk günkü gibi kullanılmasıdır. Boru anahtarlarının böyle bir özelliğe sahip olması ise tamamen üretici firmanın elinde olan bir durumdur. Kullanılan döküm malzemenin kalitesi ürünün uzun ömürlü olmasındaki en önemli etkendir. Boru anahtarı alırken dikkat edilmesi gereken ama anlaşılması zor olan bir özelliktir bu. Dolayısıyla boru anahtarı alırken güven kazanmış ve kullanıcıların beğenisini toplamış markanın boru anahtarı ürününü almakta ve kullanmakta fayda vardır.
Boru anahtarlarının sağlamlıklarının yanı sıra bir diğer avantajları ise kullanım alanlarının geniş olmasıdır. Her ne kadar kurbağacık ve İngiliz anahtarı gibi anahtarlar ile benzer çalışma prensibine sahip olsalar bile boru anahtarları onlara oranla daha büyük olduğu için daha geniş çaplı borular için rahatlıkla kullanılabilir. Boru anahtarlarının kullanım alanlarının geniş olmasını sağlayan bir diğer özelliği de çenelerinin her iki tarafından da tırtıklı dişlerinin olmasıdır. Bu tırtıklı yüzeyler sayesinde borunun kayması önlenmiş olur. Tırtıklı yüzeyler büyük oranda bir kavrama ve tutma oranı sağlar. Bu da boru anahtarlarının kullanımını kolaylaştırmaktadır.
Boru anahtarının önemli özelliklerinden bir tanesi olan bu tırtıklı çeneler hem çelik ve demir gibi maden borularda hem de plastik borularda rahatlıkla kullanılabilir. Ancak plastik boruları birbirine eklemek için kullanılan plastik vidalar boru anahtarları ile kullanıldıklarında aşınmaları kolaydır. Bunun çaresi ise boru anahtarı ile sıkıştırılacak olan plastik vana kauçuk ya da bez gibi bir parçayla sarılır boru anahtarı bu koruyucu madde üzerinden sıkıştırılmaya çalışılır. Böylece plastik vidanın başta köşeleri olmak üzere aşınmasının önüne geçilmiş olur.
Boru anahtarı herhangi bir elektronik yada dijital donanıma sahip olan bir aleti değildir. Bu yüzden dijital anlamda bozulması, pilinin bitmesi ve beyninin yanması gibi elektronik aletlerde sık rastlanan arızlar göstermesi imkansızdır. Boru anahtarı herhangi bir detaylı bakım gerektirmez. Bu anahtarın sadece ayar kısmının yılda birkaç kez yağlanması o bölgede pas oluşumunu önler ve aletin ayarlarının daha rahat ve hassas bir şekilde yapılmasına yardımcı olur.
Boru anahtarının kullanımı oldukça kolaydır. Anahtarın ayar yüzüğünün ya da milinin ileri geri yada sağa sola doğru çevrilmesi ile takma yada sökme işlemi gerçekleştirilir.
Boru anahtarının saklanması ve muhafaza edilmesi zor değildir. orta büyüklükteki bir tesisat çantasının içine rahatlıkla girebilir. Tek başına birçok el aletinin yaptığı işi tek başına yaptığı için pratik ve ergonomiktir. Bu özelliği sayesinde bir alet çantasının ekonomik bir şekilde doldurulmasına katkı sağlayacak bir alettir diyebiliriz.
Boru anahtarı yaptığı işe oranla çok ekonomik bir alettir. Farklı fonksiyon ve alanlarda kullanılmasının yanı sıra onu ekonomik yapan bir diğer özelliği de kolay kolay kırılabilecek yada bozulabilir bir ürün olmamasıdır.
İhtiyaç anında boru anahtarları kolaylıkla bulunabilecek el aletlerinden bir tanesidir. Acil ihtiyaç halinde bulabileceğiniz ilk yerler yapı marketler yada hırdavat dükkanlarıdır. Eğer boru anahtarı size acil bir şekilde lazım değilse yapı marketleri ve hırdavat dükkanlarının yanı sıra internette de kolayca sipariş verebilirsiniz.
Ayrıca manşonlu boru anahtarını incelemek için ilgili sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
